Burgerlijke Stand West-Vlaanderen
De Wet van 20 september 1792 draagt de burgerlijke overheid op geboorten, huwelijken en overlijdens te acteren. Art. 2 en 6 van de Constitutie van het Keizerrijk van 13 december 1799 bevestigen dit. Het Decreet van 17 januari 1806 voert dan een eensluidend register in. De registers die U in het Rijksarchief te Brugge en te Kortrijk kunt raadplegen, hebben betrekking op West-Vlaamse gemeenten. Zij lopen doorgaand van 1795 tot en met 1910. Deze registers bevatten dus ALLE geboorten en ALLE overlijdens van de municipaliteit. Toen uiteindelijk de Fransman het idee van de kantonhoofdplaats opgaf, zat hij met het gegeven van onvolledige burgerlijke stand per gemeente.Zo zijn er een aantal gemeenten die deze akten en bloc overgeschreven hebben in het jaar XI (de datum van de akte is steeds vendemiaire of brumaire XI, maar als je de geboortedata nader bekijkt gaan die zelfs terug tot het jaar V). Nu, als een aantal gemeenten deze beslissing genomen hebben voor de geboorten en de overlijdens, kan ik mij voorstellen dat er ook gemeenten ook dezelfde beslissing genomen hebben voor de huwelijken, wat het bestaan van dubbele akten zou verklaren.
Geboorten
De geboorteaangifte wordt gedaan bij de gemeentelijke burgerlijke stand van de plaats waar de baby ter wereld is gekomen en dit binnen drie werkdagen na de geboorte. Weekends en erkende feestdagen vallen daar niet onder. Vandaar kan de aktedatum enkele dagen zijn na de geboortedatum. De akten in de registers zijn chronologisch ingeschreven volgens de aangiften van de geboorten. Voor ons is de aktedatum het belangrijkste omdat ze aanduidt waar de akte te vinden is.
De codex Napoleon verplichtte de mensen ook de borelingen te VERTONEN. Nu, die vertoning gebeurde niet ten gemeentehuize, het was de secretaris of de klerk die ter plaatse kwam, nota nam van alle gegevens van de boreling en zijn ouders en van twee aanwezige getuigen. Vroeger moesten de geboorten aangegeven worden binnen de 24 uur en moest het kind aan de ambtenaar getoond worden om het geslacht te controleren (militie- of conscriptielijsten). Getuigen waren meestal familie, vrienden of bewoners van het 'dorp' en nogal wat 'herbergiers'.
Huwelijken
De Franse wet van 1792 bepaalde dat het huwelijk voltrokken diende te worden in de woonplaats van een van de echtelieden. Nadien stelde de wet van 1797 dat het huwelijk moest plaatsvinden tijdens de Decaden in de hoofdplaats van het kanton. In de jaren VII en VIII werden de huwelijken afgesloten in de respectievelijke kantonhoofdplaatsen. In het jaar X werden in verschillende kantons, de huwelijksakten overgeschreven in de huwelijksregisters van de respectievelijke gemeenten; in andere weer niet.
Overlijdens
De ambtenaar kwam ter plaatse waar de persoon overleden was en hij schreef de akte dan later in. De akte van overlijden wordt opgemaakt door de ambtenaar van de burgerlijke stand van de plaats waar de persoon is overleden, zodra hem een overlijdensattest werd voorgelegd door een verwante van de overledene of door een derde persoon die de inlichtingen kan meedelen welke vereist zijn voor het opmaken van de voornoemde akte. Een uittreksel daarvan wordt dan verder doorgestuurd naar de woonplaats van de overledene en daar eveneens ingeschreven. Dit gold ook voor de overleden soldaten ten tijde van de oorlogen onder Napoleon tenzij bij grote veldslagen.
Nederlands